Pozew o zachowek - co warto wiedzieć?

Ochrona praw najbliższej rodziny zmarłego

Ochrona praw najbliższej rodziny zmarłego należy do podstawowych założeń prawa spadkowego. Znajduje ona wyraz w wielu instytucjach uregulowanych w księdze czwartej kodeksu cywilnego, w tym też i w instytucji zachowku. Zachowek należy się członkom rodziny zmarłego. Mimo wykluczenia przez testament żona czy dzieci mają prawo do części masy spadkowej. Przepisy obowiązującego prawa zapewniają osobom wskazanym w ustawie określoną korzyść ze spadku. Tak więc, na podst. art. 991 §1 Kodeksu Cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).

Znaczenie zachowku i obowiązek wspierania rodziny

Należy przy tym zauważyć, iż zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych osoba fizyczna ma przynajmniej moralny obowiązek wspierania rodziny, w tym też pozostawienia im korzyści ze spadku. Jednakże o tym, kto, jakie i na jakich zasadach otrzyma korzyści po zmarłym, decyduje ustawa. Można więc twierdzić, że w kręgu rodziny zmarłego istnieją osoby, którym pozostawienie korzyści jest obligatoryjne w zakresie określonym w ustawie. Stąd też nikt nie może na wypadek swojej śmierci rozporządzić majątkiem zupełnie dobrowolnie, z pominięciem najbliższych (wyr. SA w Łodzi z dnia 25 lipca 2013 r., I ACa 141/12, Lex nr 1356561).

Pozew o zapłatę zachowku

Pozew o zapłatę zachowku (tzw. pozew o zachowek) jest pismem procesowym, które powinno spełniać wymogi formalne określone w kodeksie postępowania cywilnego. W jego treści powinna się znaleźć między innymi data pozwu, dane powoda i pozwanych. Ważne jest dokonanie prawidłowych wyliczeń samego zachowku, czyli przedmiotu sporu. Powód, czyli osoba składająca pozew powinna wskazać dokładnie kwotę, której dotyczy roszczenie oraz przedstawić dowody na jego uzasadnienie.

Jak obliczyć zachowek

W pierwszej kolejności należy zliczyć wartość całej masy spadkowej. W dalszej części pozew o zachowek powinien zawierać wskazanie kwoty ułamkowej należnej pominiętym w testamencie spadkobiercom. Pozew o zachowek powinien zawierać także m.in. datę wymagalności roszczenia oraz właściwe określenie opłaty sądowej. Pozew o zachowek składa się w sądzie właściwym według przepisów kodeksu postępowania cywilnego.

Pomoc prawna przy sporządzeniu pozwu

Udzielając pomocy prawnej zajmuję się przygotowaniem pozwu o zachowek spełniającego wszelkie wymogi i niezbędne zapisy oraz reprezentuję klientów przed sądem w takich sprawach.